Wojenne tajemnice - WARSZAWA i OKOLICE

nutek

Poniżej artykuł podobno z "Dziennika", skopiowałem go ze strony tvnwarszawa.pl.

Unikalne dokumenty odnalezione pod parapetem

Dokumenty najwyższych władz Armii Krajowej przez prawie 65 leżały ukryte pod parapetem w jednym z mieszkań w kamienicy przy ul. Filtrowej 68. W tym samym domu, gdzie 31 lipca 1944 roku rozkaz o rozpoczęciu powstania podpisał przywódca, gen. "Monter". Unikalne znalezisko znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego - informuje "Dziennik".
– Dokumenty przyniósł właściciel mieszkania przy Filtrowej. Odkrył je podczas remontu, po zerwaniu parapetów – opowiada "Dziennikowi" rzeczniczka MPW Anna Kotonowicz – Odnalezienie tak cennego archiwum jeszcze nam się nie zdarzyło – podkreśla.

Znalezisko trafiło do Muzeum juz jesienią ubiegłego roku, ale do czasu zakończenia inwentaryzacji i konserwacji jego istnienie trzymano w ścisłej tajemnicy.

400 znakomicie zachowanych stron

Maszynopis zachował się w bardzo dobrym stanie. Dokumentacja zawiera miedzy innymi rozkazy podpisane przez samego gen. Stefana "Grota" Roweckiego, komendanta głównego AK.

O istnieniu dokumentów wiedziano, nie znano natomiast miejsca ich pobytu. "Ala", autorka maszynopisu, tak opisuje 1 sierpnia 1944 roku:

"Od rana gorączkowe ostatnie dyspozycje "Montera". Na obiedzie u mnie byli "Monter", "Chirurg", "Badacz", Basia i Orska. Po obiedzie każdy oddzielnie wyszedł na (nowe) miejsce postoju, a ja wyszłam ostatnia, zabierając maszynę do pisania, akta i wykaz nowych kryptonimów, pojechałam rykszą rowerową".

W swoich wspomnieniach jednak nigdy nie podała miejsca tajemniczej skrytki pod parapetem z której zabrała aktualne dokumenty, zostawiając resztę. I właśnie dzięki temu, ocalały.

Już w sierpniu będzie można podziwiać je na ekspozycji w Muzeum Powstania Warszawskiego.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

nutek

I kolejne znalezisko, tym razem świeższe. W mieszkaniu rodziców Janusza Olejniczaka.

Znaleziono tajemnicze dokumenty z czasów wojny

Niezwykłe znalezisko w mieszkaniu rodziców pianisty Janusza Olejniczaka. Spod podłogi jednego z pokoi wydobyto konspiracyjne dokumenty z czasów okupacji. Jak się tam znalazły? Nie wiadomo.

Mama pianisty Danuta Olejniczak wprowadza nas do niedużego pokoju z częściowo zerwaną klepką i przepiłowanymi deskami podłogowymi. O tym, że pod podłogą mieszkania w al. Niepodległości schowane są okupacyjne dokumenty, państwo Olejniczakowie wiedzieli od 35 lat. W 1974 r. przeprowadzili się tu z Żoliborza i w trakcie remontu natknęli się na tajemniczą skrytkę.

- Przed nami mieszkanie podzielone było między trzy rodziny. Jeden z pokoi zajmowali starsi ludzie. Pani miała dużo kwiatów, często je podlewała, a woda spływała na podłogę. Parkiet był w takim stanie, że trzeba go było zerwać - wspomina Danuta Olejniczak.

Wezwana ekipa remontowa natrafiła wtedy pod parkietem na metalową skrzynkę. Znajdowały się w niej dokumenty podziemia, np. fałszywe przepustki umożliwiające przejście przez niemieckie posterunki. Mąż pani Danuty Mieczysław Olejniczak większość znaleziska przekazał jednej z gazet (prawdopodobnie "Życiu Warszawy" lub "Expressowi Wieczornemu"), która opisała to. Poprosił jednak o zwrot kilku dokumentów, by znów ukryć je pod podłogą dla potomnych.

- Ta historia wciąż żyła w naszym domu. Przy okazji różnych spotkań opowiadaliśmy ją znajomym jako niecodzienną przygodę w nowym mieszkaniu. Niedawno nasza córka Dorota podzieliła się nią ze znajomym z Muzeum Powstania Warszawskiego. Muzeum zaproponowało przeprowadzenie poszukiwań. Zgodziłam się na zrujnowanie pokoju - mówi Danuta Olejniczak.

Pracownicy muzeum rozpoczęli pracę w środę przed południem. Przez pierwsze godziny zrywali klepkę, ale niczego nie znaleźli. Aż wreszcie w pobliżu okna dostrzegli leżącą w gruzie kenkartę na nazwisko Janusz Kaniewski z adresem zamieszkania w Falenicy. Potem wyciągnęli strzępy niemieckich obwieszczeń z 1944 r. z listą rozstrzelanych. Następnie pieniądze, w tym banknot 50-złotowy z 1942 r. i niemieckie monety. Kolejnym znaleziskiem był skrawek papieru z napisaną ołówkiem instrukcją wykonania bomby. W czwartek w pobliżu drzwi odkryli jeszcze kilkaset blankietów legitymacji AK przygotowanych na Powstanie przez Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK.

- Szczególnie cenne są materiały do podrabiania ausweisów [wydawanych przez Niemców zaświadczeń o zatrudnieniu]. Pokazują, jak w warunkach konspiracyjnych radzono sobie z tamtą rzeczywistością - mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

- Nadal jednak nie udało się znaleźć schowanej przez męża w 1974 r. metalowej skrzynki. Na pewno zostawił w niej jakąś notatkę. Zmarł dwa lata temu - mówi Danuta Olejniczak.

Skrzynka być może się jeszcze znajdzie. Po majowym weekendzie poszukiwania będą kontynuowane. Muzealnicy zerwą wtedy w pokoju całą podłogę, którą potem muszą położyć na nowo.

Do tej pory nie wiadomo, kto zostawił dokumenty. Budynek wzniesiono w latach 30. dla rodzin oficerów Wojska Polskiego. Przed wojną mieszkanie państwa Olejniczaków należało do rodziny wojskowego lekarza. Podczas okupacji w domu tym zakwaterowano niemieckich oficerów. Czyżby któryś z nich udostępnił lokal akowcom? A może dokumenty ukryto już po wojnie?

- W tej chwili za wcześnie na takie przypuszczenia. Po zakończeniu poszukiwań i przeanalizowaniu dokumentów będziemy mogli powiedzieć coś więcej - obiecuje Jan Ołdakowski.

Pokój państwa Olejniczaków po poszukiwaniach schowanych dokumentów

Źródło: Gazeta Wyborcza Stołeczna