Wojenne tajemnice - WARSZAWA i OKOLICE

Mohort

Tą historię przedstawię Wam od końca bo właśnie nie tak dawno temu znalazłem na stronach NAC-u zdjęcie z uroczystości 10-lecia rządów prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Warszawie (i od tego rozpocznę tę historię):

[link widoczny dla zalogowanych]

Na zdjęciu widzimy defilujących harcerzy ze sztandarami swoich drużyn na stadionie Wojska Polskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w dniu 3 czerwca 1936 roku.
Historię jednego z tych widocznych na zdjęciu sztandarów opiszę w dalszej części tematu bo jest ona napewno ciekawa i pewnie warta upowszechnienia.

Ciekawe czy zgadniecie, o którym sztandarze będzie mowa w tym temacie?

WERTTREW

Bladego nie mam pojęcia, niestety ... Sad

Mohort

Żeby nie trzymać Was przez święta w niepewności to wstawię zdjęcie, które pomoże w znalezieniu właściwego sztandaru na otwierającym temat zdjęciu:

[link widoczny dla zalogowanych]

Mohort

Jakoś nie widać chętnych do zgadywania chociaż Quiz 2009 się zakończył... Wink

i miałem nadzieję, że parę osób także tu będzie chciało się sprawdzić.
Nie jest to prosta "zagadka" i nie da się jej "wygooglować" więc podpowiem wstawiając kolejne zdjęcie.

WERTTREW

Ja, nawet jako "nieharcerz" chętnie bym coś powiedział, ale ... sam wiesz, że ten temat akurat jest mi znany i byłaby to zabawa "reżyserowana" Wink

.
Może okres świątczno-noworoczny nie sprzyja zabawom intelektualnym?

Berjer

Wydaje mnie się, że będziesz mówił o historii sztandaru, który widać w pierwszym szeregu jako trzeci /drugi jest zasłonięty przez pierwszy/ - patrząc od prawej do lewej.

Wnioskuję tak na podstawie Twojej drugiej podpowiedzi.

Mohort

Berjer - ma oczywiście rację, tylko jak przyjrzycie się dokładnie tym zdjęciom na pierwszym z nich widać w wieńcach znajdujących się na czterech rogach cyfrę "7" a na tych późniejszych widnieje cyfra "37". I w tym jest zawarta cała tajemnica tego sztandaru... bo to jest ten sam sztandar.
Jak już wiemy o co chodzi to w następnych postach postaram się rozwiązać tą zagadkę, która powinna okazać się ciekawa nie tylko dla "miłośników" harcerstwa - licząc na Wasz aktywniejszy w tym udział.

Narazie wyjaśnię tym mniej zorientowanym w harcerskiej symbolice, że ta "7" oznacza 7 Warszawską Drużynę Harcerzy im. gen. Karola Kniaziewicza, która miała swoją siedzibę na ulicy Złotej.

Mohort

W dalszym ciągu tej opowieści chciałbym podać trochę "danych" historycznych...
Otóż 7 WDH powstała w Warszawie w 1915 roku a sztandar dla niej został ufundowany z okazji dziesięciolecia istnienia w 1925 roku. Obie te daty widać na zdjęciu... nie pasuje tylko numer drużyny "37" Rolling Eyes

co trochę może zagmatwać tę historię.

W 1946 roku na poniższym zdjęciu widzimy ten sam sztandar jeszcze w swoim oryginalnym "przedwojennym"wyglądzie ale już używany przez inną drużyną:

Całe zamieszanie wzięło się z tego, że najkrócej mówiąc przedwojenna 7 WDH nie podjęła działalności po zakończeniu działań wojennych. Po wojnie w większości drużyny harcerskie były reaktywowane przez (na bazie) instruktorów do tych drużyn należących wcześniej. Drużyna 7 WDH poniosła prawdopodobnie tak duże straty osobowe, że nie była w stanie dalej działać.
Ocalały sztandar przekazany został prawdopodobnie do Komendy Hufca gdzie został "zagospodarowany" przez 37 WDH, która swój sztandar utraciła (według powojennych relacji) w Powstaniu. Przed wojną obie drużyny działały przez pewien okres niedaleko siebie na ulicy Złotej, a w początkach swojej działalności nawet ze sobą ściśle współpracowały. Tak więc nasz sztandar nie trafił w zupełnie obce ręce Wink

i numer też był podobny .

Chyba już trochę te zawiłości się wyjaśniły ale bliżej o nich napiszę w następnym poście.

Mohort

Tak więc przejdźmy do szczgółów:

Na tym fragmencie sztandaru widać dokładnie zmiany jakie zostały zrobione prawdopodobnie już w 1947 roku kiedy "zadomowił" się on już na dobre w 37 WDH...
W porównaniu ze zdjęciem w poprzednim poście widzimy, że zniknęła część napisu (ta znajdująca się pod krzyżem) zawierająca nazwę potrona 7 WDH a w to miejsce została przeniesiona "7" przed, którą doszyto nowo wykonaną "3" (co zresztą widać, że obie cyfry trochę się różnią od siebie w sposobie wykonania i kolorów).
Pozostały natomiast bez zmian daty "1915" (powstania 7 WDH) i "1925" (ufundowania sztandaru)... ale nie wiem dlaczego gdyż 37 WDH, która ten sztandar jak już wiemy "przejęła" powstała w 1919 roku a swój sztadar otrzymała w 1928 roku.
To "fałszerstwo" było niejednokrotnie nieświadomie powielane w późniejszych czasach kiedy to na tej podstawie przypisywano rok 1915 jako datę powstania 37 WDH Laughing

Na tym fragmencie sztandaru pierwotnie widniała tylko cyfra "7" co widać na pierwszym zdjęciu w tym temacie.
Dokonane przeróbki też są dość wyraźnie widoczne... Doszyta został nowa "3" oraz litera "W" (tzn. warszawska od skrótu WDH) dla zachowania proporcji w całym nowym napisie "37W".
Podobne zmiany poczyniono we wszystkich czterech rogach sztandaru.

No i jak Wam teraz to wszystko podoba Rolling Eyes

- a to jeszcze nie koniec ciekawej i burzliwej historii tego sztandaru... Very Happy

Mohort

W 1948 roku po powstaniu Związku Młodzieży Polskiej nasiliły się polityczne naciski na harcerstwo, usunięto zasłużonych instruktorów i działaczy a z czasem starszych harcerzy. W miejsce rozwiązanego ZHP utworzono w 1951 roku Organizację Harcerską ZMP działającą metodami Organizacji Pionierskiej im. Włodzimierza Lenina, działającej w ZSRR.
Wcześniej na polecenie władz ZMP nastąpiło przejmowanie między innymi historycznych pamiątek harcerskich pod pretekstem rzekomo organizowanej wystawy osiągnięć i tradycji harcerstwa.

„Swój” sztandar musiała też oddać 37 WDH…

Na podstawie relacji uczestników tych wydarzeń możemy wyjaśnić powstanie „tajemniczych” ubytków frędzli (widocznych na wcześniejszych zdjęciach) użytych do obszycia sztandaru.
Żegnając się ze sztandarem przed oddaniem go niektórzy harcerze odcięli kilka z nich na pamiątkę mając wrażenie, że sztandar widzą już po raz ostatni…
Kiedy po 1951 roku zapadła decyzja ostatecznej likwidacji spuścizny po ZHP: sztandary, kroniki oraz pomoce programowe - książki, śpiewniki … zostały bezpowrotnie zniszczone.

Na podwórku Domu Harcerstwa przy ulicy Łazienkowskiej na stosie spalono kilkadziesiąt sztandarów i innych harcerskich pamiątek…

Berjer

To niesamowita informacja o tym paleniu na stosie. Nigdy o tym nie słyszałem. Przed chwilą rozmawiałem z kolegą z Brzeskiej i z ZHP. Dla niego też jest to sprawa zupełnie nie znana. Widać z tego, że sprawa została załatwiona "po cichu".

Zaraz po wojnie mieszkając na Brzeskiej, należeliśmy do 192 /?/WDH, która działała przy szkole na ul, Otwockiej. Mieliśmy chusty czarne z zielonym obszyciem. W pewnym okresie ja prowadziłem drużynę zuchów przy tej szkole. Później aż do rozwiązania - drużyna nasza przeniosła się na Grochów na Kawczą /?/. Pamiętam z tego okresu drużynę przy Zakładzie Braci Albertynów, którą prowadził hcm. Kifer /?/. Drużyna ta zawsze jednolicie umundurowana, posiadała dużą orkiestrę i wspaniale prezentowała się. Była ozdobą wszystkich uroczystości w których brał udział ZHP w tamtych latach na Pradze. Wtedy harcerstwo było widoczne i cieszyło się zainteresowaniem młodzieży.

Mohort

ggarbi

Niesamowita historia, Mohort, wielkie dzięki za jej "przybliżenie".

WERTTREW

Mohort