Wojenne tajemnice - WARSZAWA i OKOLICE

whatfor

Właśnie dzięki temu, że nordycy schowali Kilińskiego w MN - cały pomnik ocałał i już w 1945 stanął w al 3-go Maja.

zmisiek

A ja słyszałem, że go jednak pocieli i ocalała tylko szabla i bodajże głowa.
Ale mogę błądzić.

whatfor

Nie, "Alek" ponoć sie załamał, gdy Brunnery schowały pomnik, ale dzięki niemu - pomnik ocalał, jako bodaj jeden z 2-3 w całej Warszawie.
[link widoczny dla zalogowanych]

Yorik

Obiecana kennkarta Kopernika

[link widoczny dla zalogowanych]

whatfor

Ta tablica też ma ciekawą historię. Dzisiaj z Wachowicz podróżuje po całej Polsce...

Yorik

To przybliż tą historię. Ja robiłem to zdjęcie ponad dwa lata temu w Muzeum Historycznym.

Yorik

whatfor

Wykręcę się gotowcem z mojej stronki Smile

[...]"Po zajęciu Warszawy w październiku 1939, niemieckie władze okupacyjne nakazały zasłonięcie umieszczonej na cokole pomnika tablicy: "Mikołajowi Kopernikowi - Rodacy". Na niej pojawiła się [przykręcona czterema śrubami] nowa tablica: "Dem Grossen Astronomen", mająca świadczyć o niemieckim pochodzeniu Kopernika. 19 II 1942 przypadała 469 rocznica urodzin wielkiego astronoma. "Alek", przygotowując się do akcji zdjęcia niemieckiej tablicy, postanowił sprawdzić jak mocno zaciśnięte są mutry mocujące i czy operacja ich usunięcia wymaga specjalnych kluczy. 11 II 1942, przed wygaśnięciem godziny policyjnej wskoczył na cokół pomnika i ku swemu zaskoczeniu stwierdził, że nakrętki można odkręcić gołą ręką! Postanowił działać natychmiast; bez ubezpieczenia i z dużym narażeniem - wszak kilkadziesiąt metrów od pomnika, przy Krakowskim Przedmieściu nr 1, znajdował się gmach Komendy Policji [Abschnittswache Mitte] z wystawionym zewnętrznym posterunkiem.
"Alek" kochający ryzyko ostrożnie odkręcił wszystkie mutry i zdjął ciężką tablicę, którą następnie przeciągnął chodnikiem pod arkadami Pałacu Staszica i ukrył w kopie śniegu zgarniętego z jezdni na chodniki. Dwa dni później "Alek" wrócił w to miejsce, tym razem w towarzystwie członka Głównej Kwatery Szarych Szeregów - hm. Jana Rossmana ["Pan Janek", "Wacek", "Kuna"]. Załadowali tablicę na dziecinne sanki, przykryli kocami i tak zamaskowaną przewieźli na daleki Żoliborz, do domu Janka. Wieczorem tablicę zakopano w ogrodzie Rossmanów, w którym przeleżała do końca wojny. Po wojnie Rossman ujawnił miejsce ukrycia tablicy, która została wydobyta i przekazana w depozyt Muzeum Historii m.st. Warszawy. Obecnie tablica "Dem Grossen Astronomen" jest eksponatem cyklu wystaw Barbary Wachowicz "Kamyk na szańcu".[...]

whatfor

Ps!!!
a propos wierszyków i pomnika Kopernika jeszcze coś mi się przypomniało - smutna historia...

zmisiek

Do opowiedzenia, czy za smutna?

whatfor

Miałem na myśli historię z maja 1943, gdy trzech poetów składało kwiaty pod Kopernikiem, za co jeden z nich zapłacił życiem... O których poetach mowa?

biesław

Tadeusz Gajcy, Wacław Bojarski i Zdzisław Stroiński z grupy literackiej "Sztuka i Narod". Zginął Bojarski

maciejszkocki

Czy ja zawsze muszę się dopominać o więcej szczegółów? Hę?

whatfor

a Stroiński został aresztowany...

Yorik

Jeszcze jeden okupacyjny wierszyk:

Pan nie lubi, panie Fiszer,
Gdy na murach kredą piszą.
"Brudny napis" - rzecz maleńka,
Pana gniewa to i nęka?

To była odpowiedź na rozporządzenie gubernatora z dnia 14 listopada 1942r. nakazującego właścicielom, administratorom, dozorcom i głównym lokatorom usuwanie nalepek i napisów. Chodziło o głównie "wawerskie" nalepki i napisy związane ze Świętem Niepodległości 11 Listopada..