Wojenne tajemnice - WARSZAWA i OKOLICE

Mohort

"W obrębie starej dzielnicy warszawy niema ani jednego zaułka, ani jednego domu, o którymby wśród ludu warszawskiego nie krążyło mnóstwo legend i opowiadań."

Tak zaczyna się opowieść o jednym z warszawskich cmentarzy zamieszczona w pewnym magazynie z 1931 roku.

Na zdjęciu największa piwnica w lochach.

Czytając dalej dowiadujemy się, iż: "Nie należy się dziwić, że wyobraźnia ludowa osnuła to miejsce tylu podaniami, iż mieszkańcy ... omijali ten ponury zakątek z uczuciem zabobonnej trwogi."

Co to za miejsce i czego się tam obawiano pewnie wkrótce się wyjaśni...

cdn.

WERTTREW

nexo

To pewnie tzw. lodownia czyli dawne katakumby masońskie obok kościoła św. Katarzyny nad Dolinką Służewiecką. Niedaleko jest cmentarz.

WERTTREW

Mohort

Żeby uniknąć dalszych "spekulacji" związanych z umiejscowieniem tego podziemnego cmentarza zacytuję autora:

"... oddano resztki zabudowań kościelnych w wieczystą dzierżawę Anglikom, braciom Ewans, którzy założyli tu odlewnię metali, przyczem odwieczne muty uległy ostatecznemu zniszczeniu. Później budowle te przeszły na własność firmy "Lilpop, Rau i Loewenstein", a wreszcie zajęła je fabryczka koronek."

"... w r. 1892 odnaleziono tutaj ogromny dół, pełen ludzkich kości, należących prowdopodobnie do straconych przestępców. Trzeba bowiem wiedzieć, że w sąsiedztwie kościoła, ... (o jaki kościół chodzi to już chyba wszyscy wiedzą) grzebano ciała skazańców. Między innemi spoczywają tu prochy Kazimierza Łyszczyńskiego, ściętego a potem spalonego na stosie za herezję, a także zwłoki dwóch konfederatów barskich, Cybulskiego i Łukawskiego, biorących udział w zamachu na króla Stanisława Augusta na ul. Miodowej."

"W r. 1902 podczas przeróbek, dokonywanych w związku z zakładaniem fabryki koronek Feinkinda, odkryto małą arkadę podziemną. Jeden z werkmistrzów, interesujący się bardzo staremi tajemniczemi murami (mniej więcej tak jak my Wink

), zbadał dokładnie arkadę i przekonał się, że dawniej musiało prowadzić z niej jakieś wyjście. Po dłuższej pracy udało mu się wykonać otwór, prowadzący do krótkiego, ślepo kończącego się korytarzyka. Zaledwie postępił tym korytarzykiem kilka kroków, podłoga zarwała się i domorosły archeolog runął na dno jakichś podziemnych lochów. Niezrażony tym wypadkiem, dobrał sobie kilku towarzyszów i zwiedził całe podziemia. O ich obszerności niech zaświadczy fakt, że wędrowcy zmylili drogę w tym labiryncie i błądzili dłuższy czas pod ziemią."

cdn.

maciejszkocki

Złośliwy jesteś z tym dawkowaniem napięcia...

Mohort

Jak zwykle zresztą ... ale może warto poczekać jeszcze trochę bo finał tej opowieści będzie naprawdę "niespodziewany".

nexo

kester

Ciekawe czy użyli tych lochów przy budowie hali na Świetojerskiej. Może to tam były te sławne lodownie?

Mohort

"Lochy te były poprostu zawalone trumnami i szczątkami pochowanych tu zmarłych. Z rozporządzenia władz przewieziono kości na cmentarz powązkowski, do czego musiano użyć 11 wozów węglarskich, a pomimo to spora ilość szczątków pozostała na miejscu.

Organizator tej wyprawy twierdził, że odkryte przez niego podziemia sięgają aż po ulicę Długą z jednej, a Freta z drugiej strony. Brzmiało to wręcz nieprawdopodobnie, a jednak późniejsze odkrycia wykazały, że w twierdzeniu tem nie było żadnej przesady; otóż w roku 1927 odkryto w jednym z domów przy ul. Freta wylot korytarza podziemnego, prowadzącego do grobowców świętojerskich, a w r. 1929 odkopano podczas robót kanalizacyjnych na ulicy Długiej galerję, zapełnioną szczątkami ludzkiemi. Była ona zawalona w odległości kilkunasu kroków od wejścia, ale budowa jej i kierunek wskazywały, że stanowiona część ogromnego cmentarzyska świętojerskiego.

Odkrycia te podsycały wciąż wyobraźnię ludową i wpływały na powstawanie coraz to nowych legend, otaczających lochy kościoła Świętojerskiego atmosferą ponurej grozy i tajemniczości.
Opowiadano naprzykład, że w podziemiach tych znajdowała się sala posiedzeń trybunału inkwizycyjnego i izba tortur..."

maciejszkocki

Torturą to jest to dawkowanie napięcia.
Mohort - Ty się kiedyś doigrasz... Evil or Very Mad

kester

Mohort, a nie jest to przypadkiem numer tygodnika z datą 1.04.1931?

Mohort

Sprawdzę jeszcze jutro jak zawitam do pracy - ale z tego co pamiętam to był numer z października (a więc miesięcznik).

Mohort

A tymczasem krótka ale równie ciekawa informacja na temat tego co znajdowało się ponad tym podziemnym cmentarzyskiem.
W opisie historyczno - statystycznym miasta Warszawy Łukasz Gołębiowski napisał:

"Na ulicy Święto - Jerskiéy, naystarszy może co do budowy 1195, wedle iednych, przed 1339 wzniesiony podług Albertrandego w Historyi Kollegiaty Warszawskiey, należał do Kanoników Regularnych. Tu był zwyczay chowania ciał osób na śmierć skazanych, i na chorągiewce był wizerunek człowieka uciętą głowę maiącego."

Mohort

Kolejny odcinek dla stałych czytelników tego tematu:

"Wersja ludowa głosi także, iż wszystkie szczątki, spoczywające w grobowcach świętojerskich, należały do straconych przestępców.
... to twierdzenie pozbawione jest słuszności, bo skazańców nie chowano nigdy w podziemiach kościelnych. Składano tam tylko prochy członków zakonu i osób świeckich. Ponieważ klasztor św. Jerzego przetrwał 8 wieków, musiano dobudowywać coraz to nowe grobowce i tym sposobem powstało olbrzymie cmentarzysko podziemne.
Składają się one (podzienia) z całego labiryntu izb, cel, korytarzy, przejść i schodów, tworzących prawdziwe miasto podziemne. W środku tego labiryntu znajduje się olbrzymia piwnica, stanowiąca jakby rynek, od którego biegną korytarze, odpowiadające ulicom.
W wielu miejscach na ścianach znać świeże cegły. Są to ślady robót mularskich, wykonywanych podczas wznoszenia fabryki i bazaru na gruntach pokościelnych. Nie ulega wątpliwości, że znaczna część piwnic uległa wówczas zniszczeniu.
Podziemia leżą na 2 kondygnacjach, połączonych między sobą schodami i studniami. Niektóre piwnice są puste, w innych sterczą całe stost trumien, w jeszcze innych szczątki ludzkie walające się wprost na ziemi.
Widok tego podziemnego cmentarza wywiera b. przykre wrażenie."

cdn.