Wojenne tajemnice - WARSZAWA i OKOLICE

kester · Wysłany: Pon 20:41, 16 Mar 2009 Temat postu: Pontoniaki na Wiśle

Mohort miał jednak rację:

"Z tymi mostami to też jest niezły bałagan... i może trzeba by było trochę to uporządkować w jakimś oddzielnym temacie. "

patrz: http://www.werttrew.fora.pl/gry-i-zabawy,23/warsiawski-quiz-2009,3309-690.html

Prawdopodobnie, gdyby zajrzeć do prasy codziennej z tamtych lat, to wszystko by się wyjasniło, ale bazując na późniejszych opracowaniach można się ostro zdziwić.

Zanim ktoś pokusi się o przejrzenie gazet z lat 1945-49 przedstawiam to co udało mi się ustalić "nie wychodząc z domu".

Jako źródła posłużyły mi:
Rocznik STOLICY 1947, Warszawskie Kalendarz Ilustrowane 1946, 1947, 1948 i 1959, ksiązka W.Sternera "Mosty Warszawskie".

Pierwsza sprawa do wyjaśnienia to ile razy stawiano most pontonowy. WKI 1959 podaje, że siedem (jednak wymienia tylko 6).

Ale po kolei:
ROK 1945

1. Pomiędzy 17 a 20 stycznia 1945 saperzy (polscy i radzieccy) stawiają most na palach. Stoi on aż do czasu ruszenia lodów (chyba w marcu) (źródło STOLICA 1947 r.)

2. Od 20 stycznia do 6 lutego 1945 r - powstaje most wysokowodny (zniszczony przez krę 20 marca 1947 roku, tak samo jak tymczasowy most kolejowy przy Cytadeli) - nie jest to jednak most pontonowy - podaję go tylko dla porządku

3. 23.03.1945 – Oddano do użytku nowy most pontonowy przez Wisłę u wylotu ulicy Ratuszowej na Pradze. Budowa mostu trwała niecałe 2 dni. (WKI 1959)
(Markiewicz w Straty Warszawy podaje datę 7 marca 1945)

4. 3.07.1945 – Saska Kępa została połączona z Powiślem mostem pontonowym (WKI 1959).
Most ten zbudowano głównie dla przejazdu furmanek, aby odciążyć most wysokowodny i most przy Ratuszowej.
Nie jest prawdziwe twierdzenie Markiewicza ze "Straty Warszawy", że: "Krótki żywot miał też zmontowany 7 marca 1945 r. most pontonowy na linii ulicy Ratuszowej, przeniesiony w kwietniu na linię ulicy Jakubowskiej". Po pierwsze most przy Ratuszowej widać na fotoplanie 1945 (datowany na czerwiec 1945). Po drugie ten most przy Poniatowskim powstał nie przy Jakubowskiej (przeszkadzałby przy odbudowie mostu Poniatowskiego), lecz na przedłużeniu ulicy Przystaniowej.

Podsumowanie roku 1945: Postawiono dwa mosty pontonowe i jeden na palach.

ROK 1946

5. 3.04.1946 – Jednostka saperska zbudowała w ciągu 8 godzin po opadnięciu wezbranych wód Wisły nowy most pontonowy łączący Saską Kępę z Powiślem. (WKI 1959).
I tu zagadka. Kalendarz informację tę ilustruje zdjęciem mostu pontonowego przy Szerokiej!!! Pozostaję więc wątpliwośc, czy most w 1946 stał przy Przystaniowej czy też Szerokiej? A może były dwa mosty... Sprawa do wyjaśnienia

Podsumowanie roku 1946 - co najmniej jeden most.

ROK 1947

6. 10.04.1947 – Saperzy z 1 Warszawskiego Pułku Pontonowego zbudowali nowy most pomiędzy ulicami Bednarską i Brukową. Był to już piąty most zbudowany przez tych saperów w obrębie Warszawy.(WKI 1959).
I tu Kalendarz się ewidentnie myli!!! W STOLICY z roku 1947 jest fotoreportarz z budowy i otwarcia tego mostu i zbudowany był on przy Szerokiej.

Podsumowanie roku 1947 - jeden most

ROK 1948

7. 3.04.1948 – Saperzy warszawscy rozpoczęli po opadnięciu wód Wisły budowę mostu pontonowego u wylotu Karowej.(WKI 1959)
Most powstał w pobliżu zwalonego w poprzednim roku mostu wysokowodnego.

Podsumowanie roku 1948 - jeden most

ROK 1949

8. 11.04.1949 – Otwarcie mostu pontonowego przez Wisłę po raz siódmy po wyzwoleniu.(WKI 1959).
Niestety kalendarz nie podaje gdzie postawiono ten most. Trzeba by sprawdzić w gazetach.

Podsumowanie roku 1949 - jeden most

Tyle udało mi się ustalić. Jakby ktoś miał jakieś źródłowe dane (nie z opracowań!!) to się polecam.

nuro · Wysłany: Pon 22:52, 16 Mar 2009 Temat postu:

Bardzo szczegółowo i z powoływaniem się na liczne materiały źródłowe historia mostów pontonowych omówiona jest w książce "W służbie Stolicy" A. Lechowskiego. W sumie doliczono się tam 4 mostów w 1945 i po jednym w 1946 - 49. W latach 47-49 podobno stał w tym samym miejscu, przy Szerokiej. Jest wiele rozbieżności w porownaniu z tym, co napisałeś wyżej. Ale trudno mi ocenić, kto jest bliżej prawdy Smile

Jak bedę miał więcej czasu to przepiszę trochę danych z książki.

nutek · Wysłany: Wto 0:02, 17 Mar 2009 Temat postu:

A ten to który?

[link widoczny dla zalogowanych]

kester · Wysłany: Wto 2:16, 17 Mar 2009 Temat postu:

Na pewno nie 1947, bo ten wyglądał tak:

A most w 1948 wygladał tak. Po prawej widać jeszcze resztki mostu wysokowodnego.

kester · Wysłany: Wto 2:26, 17 Mar 2009 Temat postu: Jeszcze jeden most...

W Warszaskim Kalendarzu Ilustrowanym na rok 1946 jest taka wzmianka przy lutym 1945.
"Między mostem kolejowym a mostem Kiebedzia saperzy radzieccy budują most pontonowy."

Niestety nie wiadomo, o który most kolejowy chodzi. Jeśli jednak przyjąć, że chodzi o średnicowy no to byłby inny most niż ten przy Ratuszowej.

I byłby to pierwszy most pontonowy. Może o tym moście pisze Markiewicz datując jego otwarcie na 7 marca 1945?

Berjer · Wysłany: Wto 11:45, 17 Mar 2009 Temat postu:

Bardzo dobry temat. Warto to rozpracować ale nie będzie łatwo. Ilość mostów pontonowych może być trudna do ustalenia. Bo to zależy jak się liczy.

Mosty te były na wiosnę rozbierane na krótki okres dla spłynięcia kry. Zimy były prawdziwe, nie takie jak obecnie. Nie pamiętam, czy w czasie przyboru i wysokiej wody zwykle w czerwcu - mógł być pontoniak również rozbierany.

I takie sytuacje mogły być różnie liczone. N.p. ponowne ustawienie mostu po spłynięciu lodów lub wysokiej wody - mógł ktoś policzyć jako postawienie nowego mostu, nawet jeżeli był w poprzednim miejscu. Inny "liczący" mógł potraktować taką sytuację /i słusznie/ jako poprzedni most.

Myślę, że tylko przestudiowanie roczników gazet z tamtych lat - dało by prawdziwy wynik. Bo z opisu można wywnioskować - postawiony nowy ? czy po rozbiórce ?

Mohort · Wysłany: Wto 12:26, 17 Mar 2009 Temat postu:

Ja tych pontoniaków nie pamiętam poza jednym ale "trochę" późniejszym...
Patrząc na te zdjęcia wydaje mi się, że w łodziach-pontonach siedzą cały czas żołnierze - czy miało to jakieś głębsze zastosowanie.
Pewnie chodziło o jakieś względy bezpieczeństwa...

I jeszcze komentarz do zdjęcia z 1948 roku, na którym widać resztki mosty wysokowodnego.
Przy niskim stanie wody te resztki mostu widać do tej pory - widzieliśmy to w czasie forumowej wyprawy w czerwcu zeszłego roku.

Mohort · Wysłany: Wto 12:29, 17 Mar 2009 Temat postu:

[link widoczny dla zalogowanych]

... to te resztki.

WERTTREW · Wysłany: Wto 13:06, 17 Mar 2009 Temat postu:

W poszukiwaniu resztek tej przeprawy po drugiej stronie Wisły rzucaliśmy też okiem niedawno przy błądzeniu w okolicach Portu Praskiego.

Mohort · Wysłany: Wto 13:14, 17 Mar 2009 Temat postu:

... ale nic nie znaleźliśmy (chyba, że ja znowu o czymś nie wiem) Wink

.

kester · Wysłany: Wto 13:21, 17 Mar 2009 Temat postu:

To zdjęcie z 1948 pokazuje prażan idących na pochód pierwszomajowy. I pewnie dla trego ci żołnierze w pontonach. Normalnie to były jakieś dyżury, ale aż takiej obsyawy to na pewno nie było..

nuro · Wysłany: Wto 22:03, 17 Mar 2009 Temat postu:

Pozwolę sobie streścić historię mostów pontonowych wg. książki p. Lechowskiego.

1. Bud. 18.01.1945 godz. 1.00 do godz 18. Stał do 6.02.45. Lokalizacja: 180m powyżej mostu kolejowego przy Cytadeli

2. Bud. ok 28.03.1945. Stał do ok. 3.07.45. Lokalizacja: Ratuszowa

3. Przeniesiony nr 2, czynny od 3.07.45. Stał do ?. Lokalizacja: w rejonie Jakubowskiej.

4. Przeniesiony nr 3, czynny od ?. Stał do 6.12. Lokalizacja: Ratuszowa. Rozebrany w związku z zagrożeniem przez krę, miał zostać ponownie ustawiony przed Świętami, ale operacja się nie powiodła. Niektóre pontony zbierano aż pod Modlinem.

5. Bud. 3.04.1946. Stał do 25.07.46. Lokalizacja: w rejonie Jakubowskiej.

6. Bud. 11.04.1947. Stał do 17.12.47. Lokalizacja: przy Szerokiej

7. Bud. 16.04.1948. Stał do 25.11.48. Lokalizacja: przy Szerokiej

8. Bud. 10.04.1949. Stał do 22.07.49. Lokalizacja: przy Szerokiej

Autor powołuje się na liczne źródła z archiwów wojskowych.

W oddzielnym rozdziale omówione są mosty stałe:

A. Niskowodny, oddany 21.01.1945, działał do marca 45, 120m powyzej mostu Poniatowskiego

B. Kolejowy, bud. 18.01.1945 do 29.01.45, zerwany przez lody 20.03.1947, lokalizacja: obok zniszczonego mostu kolejowego przy Cytadeli

C. Wysokowodny, oddany 6.02.1945, administracji miejskiej przekazany 8.05.1945, zerwany przez lody 20.03.1947, lokalizacja: Karowa.

To tyle w dużym uproszczeniu Smile

kester · Wysłany: Wto 22:41, 17 Mar 2009 Temat postu:

Dzieki Nuro, no to teraz trzeba porównać różne źródła i fakty... a zwłaszcza dokumentację fotograficzną... Będzię wolna chwilka to poszperam..

W twoim spisie jest napisane:
"Bud. 18.01.1945 godz. 1.00 do godz 18. Stał do 6.02.45. Lokalizacja: 180m powyżej mostu kolejowego przy Cytadeli".

Jedno mnie tylko ciekawi. Jak się buduje pontonowy most na 40 centymetrowym lodzie?

kester · Wysłany: Śro 0:33, 18 Mar 2009 Temat postu: Weryfikacja częśc. 1

Część 1 weryfikacji listy nuro.

1. "Niskowodny, oddany 21.01.1945, działał do marca 45, 120m powyzej mostu Poniatowskiego "

A oto i ten mostek. Nijak nie wychodzi 120 m! Był przy samym moscie Poniatowskiego.

2. "Lokalizacja: w rejonie Jakubowskiej".

Ktoś złośliwie obciął to zdjęcie od południa, ale i tak widać, że mosty te stawiane były na przedłużeniu Przystaniowej. Widoczny jest zjazd nad Wisłę. Bliżej Poniatoszczaka nie dało by się postawić mostu, bo na warszawskim brzegu było zaplecze odbudowy mostu.

nuro · Wysłany: Śro 9:15, 18 Mar 2009 Temat postu: